گیلهگب/ گردآوری و نگارش فریدون نوزاد؛ ویراستاران محمدکاظم یوسفپور، علی تسلیمی.- رشت: دانشگاه گیلان، ۱۳۸۱.
"گیلهگب" فرهنگی گیلکی- فارسی گردآوری و نگارش فریدون نوزاد است که در دانشگاه گیلان چاپ شده است. گیلهگب، مفصلترین فرهنگنامهای است که تا کنون درباره زبان گیلکی نوشته شده است. مؤلف آن- فریدون نوزاد- از محقّقان برجسته گیلانی است. این واژهنامه به گویش گفتاری و نوشتاری مردم رشت و پیرامون آن اختصاص دارد. این کتاب ویراسته علمی و ادبی مرکز پژوهشی گیلانشناسی دانشگاه گیلان است. دکتر محمدکاظم یوسفپور و دکتر علی تسلیمی از استادان دانشگاه گیلان، ویرایش متن، تعیین مقولههای دستوری و آوانویسی کتاب را انجام دادهاند. گیلهگب علاوه بر لغات گیلکی امروز، برخی واژهها و اصطلاحات گیلکی قدیم، واژههای دخیل و لغات مشترک را نیز در بر میگیرد. بارزترین ویژگی و مزیت این کتاب، نثر روان، یکدست و در عین حال، استوار آن است، امری که در برخی از فرهنگنامهها کمتر بدان اهتمام داشتهاند. آوانویسی به شیوه تقریباً درستی انجام پذیرفته است. چنان که پژوهشگران غیر گویشور نیز میتوانند واژهها را به آسانی تلفظ کنند. خصوصیت دیگر این کتاب کمیت آن است. گیلهگب حدود ۶۰۰۰ واژه یا به تعبیری دقیقتر، مدخل دارد و از این نظر، مواد آن از دیگر فرهنگنامهها افزونتر است و اطلاعات ارزشمند و مفصلی پیرامون پارهای از غذاهای سنتی، مشاغل، بازیها و سرگرمیهای محلی، باورها، و آداب و رسوم قومی و... میدهد. گیلهگب صرفا به معانی قاموسی و اولیه کلمات، ترکیبات و تعبیرات بسنده نکرده، بلکه در بسیاری از موارد، به وجوه دیگر معانی، یعنی مفاهیم مجازی و کنایی، هم نظر داشته است. در حوزه معانی اولیه هم از مفاهیم متعدد واژهها غفلت نورزیده است. هرچند، گاه، با افزونی مترادفات، به اطناب غیرضرور نیز گراییده است. تعیین هویت دستوری کلمات در فرهنگنامههای گیلکی سابقه نداشته است. در گیلهگب ضمن توجه به این مسئله، مرز واژهها و تکواژها نیز مشخص شده است. البته از این امر در موارد متعددی غفلت شده است. شواهد شعری از مختصات دیگر این اثر است. مجموعا به حدود ۴۰۰ بیت شعر گیلکی از شاعرانی چون افراشته، میرزا حسین کسمایی، کریم یمینی، ابراهیم فخرایی، ابراهیم سراج، شرفشاه دولابی، علی ریحانی، میرزا کوچک جنگلی، علی فروحی، اسماعیل پورسعید، و همچنین خود نویسنده، به خط فارسی و آوانوشت لاتینی استشهاد شده است. اما به اشعار افراشته، عنایت بیشتری نشان داده شده است. همچنین به اشعار تنی چند از شاعران پارسیگوی، نظیرِ خاقانی، نظامی، مسعود سعد، مولوی، رودکی، فخرالدین گرگانی، ایرجمیرزا از طریق برخی مراجع، به مناسبتهایی استناد گردیده است. محسوسترین اشکال گیلهگب، در نگاه نخست، استنادات و شواهد شعری فراوان، بهویژه، در شیوه استشهاد است. چنان که میدانیم برخی از لغات و ترکیبات، معنی واحد و آشکاری دارند. اما بسیاری دیگر، ضمن معنی اولیه، ممکن است مفاهیم ثانوی متعددی، اعم از اصطلاحی، مجازی و کنایی داشته باشند و حتی در سطح دلالت نخستین نیز، محدود به یک معنی نباشند یا این که به مفاهیم متروک و مهجور دلالت کنند. در موارد اخیر است که استفاده از شواهد، هم به اقتضای حال خواننده، و هم به لحاظ ایضاح، تثبیت، و تأکید مطلب، امری ضروری به نظر میرسد. در گیلهگب، ملاک و نگرش خاصی در نقل شواهد نمییابیم. اغلب واژههای چندمعنایی، بدون شاهد آمدهاند. اما به عکس، برای بسیاری از لغات با مفهوم واحد و مشخص یک و حتی دو شاهد شعری نقل شدهاست. هیچیک از شواهد کتاب معنی نشدهاند و عملاً از حیز انتفاع خوانندگان غیرگویشور خارجاند. به نظر میرسد استنادات شعری این اثر، صرفا نوعی ادای دین به سخنوران تلقی شده است. این کتاب نخستین بار در سال 1381 در 490 صفحه و با قطع وزیری و جلد گالینگور و شمارگان 1500 نسخه توسط انتشارات دانشگاه گیلان به چاپ رسید.