نشست نقد کتاب "دیر شناختمت: خاطرات زندگی طلبه شهید محمدباقر شاهین"

11 11 2023
کد خبر : 6825542
تعداد بازدید : 2896

نشست نقد کتاب "دیر شناختمت: خاطرات زندگی طلبه شهید محمدباقر شاهین"

نویسنده: معصومه سعیدی

ناقد: مرضیه نظرلو نویسنده برجسته کتاب های دفاع مقدس کشور

18 آبان 1402

پژوهشکده گیلان شناسی


دسته بندی :
اسلایدشو
خبرها

خبر های مهم

نمایشگر دسته ای مطالب

29 11 2023

برگزاری کرسی چالش های تاریخی جنبش جنگل در زمینه تمامیت ارضی و هویت ملی

گزارش کرسی ترویجی؛ چالش های تاریخی جنبش جنگل در زمینه تمامیت ارضی و هویت ملی ارائه دهنده: دکتر عباس پناهی، عضو هیات علمی پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان ناقدان: دکتر رضا علیزاده، دکتر محمدرضا غلامی، دانشگاه گیلان. مدیر جلسه: دکتر آزرمی نشست راس ساعت 11 روز دوشنبه مورخه 1402/9/6 در تالار پرفسور درویزه معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان با حضور اعضا یاد شده و حضار برگزار گردید. در آغاز جلسه دکتر آزرمی ضمن خوش آمدگویی به حضار به معرفی کرسی پرداخته و جلسه را با یاد و نام خدا آغاز نمودند. نخستین سخنران جلسه دکتر عباس پناهی به بررسی ابعاد موضوع کرسی پرداخته و بر این نکات مهم تاکید کردند: جنبش جنگل در گیرودار نگاه ها، رویکردها و تمایلات سیاسی و اجتماعی ایران از یک سو و قرائت های متفاوتی که طی یکصد سال اخیر از آن شده است، قربانی شده است. از یک سو به جهت تضاد منافع حکومت پهلوی به ویژه در دوره رضا شاه با این جنبش در اغلب متون این دوره و همچنین گزارشهای رسمی و خاطرات رجال آن دوره، جنگلی ها عناصری آشوب طلب معرفی شده و استفاده ابزاری گروه های میلشیایی از این جنبش و پیاده نمودن ایدئولوژی های مارکسیستی با جنگل و جنگلی ها ضدیت مضاعف حکومت پهلوی با جنبش را در دهه چهل و پنجاه خورشیدی با این جریان سیاسی و اجتماعی بیش از گذشته فراهم نمود. در حالی که کوچک خان و جنگلی ها ادعایی بیش از مبارزه با بیگانگان نداشتند، نه کوچک خان تجزیه طلب بود و نه اینکه رهبران جنگلی چنین ادعایی داشتند، آنها رهبرانی ملی بودند که در بحران جنگ جهانی اول و دوران اوج نظام استعماری روس و انگلیس با این قدرت های بزرگ درآویختند و برای از میدان به در کردن آنان، استقلال ایران و تمامیت ارضی کشور گاه با عثمانی و گاه با بلشویک ها همگام شدند. این همگامی به معنای تایید سیاست های کلی آنان درباره ایران بود، زیرا جنگلی ها پس از آگاهی از نقش عثمانی در تجاوز به مناطق باختری ایران و فجایعی که به بار آوردند، از آنها بریدند و در دو سال پایانی جنبش نیز پس از اتحاد تاکتیکی با بلشویک ها پس از تبلغات ضد ملی و مذهبی آنان و ایجاد حزب کمونیست، از اتحاد با بلشویک ها خارج شدند. بلشویک ها نیز پس از مشاهده عدم مقبولیت در میان گیلانیان نیز به آنها پشت کرده و بستر سرکوب جنبش را توسط حکومت مرکزی فراهم نمودند. از دیدگاه دکتر پناهی جنبش جنگل، قیامی با پایگاه مردمی و در جهت تقویت هویت ملی بوده است. پس از ایشان دکتر رضا علیزاده به عنوان نخستین ناقد جلسه، نخست بر توانایی دکتر پناهی در حوزه تاریخ معاصر به ویژه مطالعات جنبش جنگل به جهت آثار متعددی که نگارش نموده اند، تاکید داشتند. ایشان در ادامه بر این نکته تاکید نموده که از نظر کلی زاویه دیدگاهی با دکتر پناهی درباره جنبش جنگل نداشته و بر این اعتقاد هستند که جنبش جنگل بیش از اینکه در حوزه تجزیه طلبی قلمداد شود، مبارزانی ملی و ملی گرا بودند که در برابر بیگانگان قد علم نموده اند. و طی ده سال اخیر تحت تاثیر اخبار مدیا(رسانه)، گفتارهایی ناروا درباره جنبش منتشر شده است. اما اختلاف نظر ایشان با دکتر پناهی بر سر موضوع کاربست نظریه در داده های تاریخی است. ایشان فرمودند در روش شناسی نویسنده و محقق باید براساس نظریه، داده های تاریخی را درگیر در ماجرا نموده و به این مساله بپردازد. موضوع تاریخی بر اساس نظریه تا چه میزان می توان درباره آن به تحلیل پرداخت؟ آیا این روایت بر اساس نظریات جامعه شناسی در مسیر ملی گرایی بوده یا تجزیه طلبی؟ ناقد دوم، دکتر غلامی ضمن تایید دیدگاه های دکتر علیزاده، ضمن تایید دیدگاه های دکتر پناهی به بررسی نظری دیدگاه های ملی گرایی در ابعاد کلان سیاسی و همچنین اینکه آیا بلشویک ها و در راس آنان لنین اعتقادی به ایجاد حاکمیت کمونیستی در ایران داشتند یا نه؟ دکتر پناهی معتقد بود که لنین اعتقادی به تشکیل حکومت مارکسیتسی در ایران نداشت، اما دکتر غلامی براساس نظریاتی که لنین داشت بر این عقیده است که اتفاقا کمونیست ها و لنین بر این عقیده بود، اما نتوانست دیدگاه های خود را در ایران عملی کند. جلسه در پایان با پرسش و پاسخ حضار و پاسخ های پایانی دکتر پناهی و همچنین تشکر و قدردانی دکتر آزرمی از مهمانان و حضار راس ساعت 12:30 به پایان رسید.

20 11 2023

تالیف کتاب گزارشـــی اســـنادی از جنبـــش جنـــگل و مداخـــلات روســـیه و شـوروی در ایـران

کتاب گزارشـــی اســـنادی از جنبـــش جنـــگل و مداخــلات روســـیه و شـوروی در ایـران، حاصل سالها پژوهش دکتر عباس پناهی دانشیارتاریخ پژوهشکده گیلان شناسی درباره بازتاب جنبش جنگل در اسناد آرشیوی ایران است. جنبش جنگل واکنشی بود به دخالت روسها در ایران. روسها نقشی اساسی در ناکامی مشروطیت  و همچنین سرکوب آزادیخواهان ایرانی داشتند. در نتیجه بهانه شکل­ گیری جنبش جنگل مبارزه با دخالت بیگانگان روس در حفظ تمامیت ارضی ایران بوده است، کتاب حاضر بخشی از اسناد مراکز آرشیوی ایران درباره موضوع مورد بررسی است. هم­زمانی شکل­ گیری جنبش جنگل با جنگ جهانی اول، افول امپراتوری­های روسیه تزاری، عثمانی و آلمان و ظهور بلشویزم و آغاز دوره جدید در تاریخ جهانی، موجب درهم ­تنیدگی جنبش جنگل با این رویدادهای بین ­المللی شده است. در این میان، جنگلی­ها که با آرمان استقلال ایران و مبارزه با بیگانگان گام در عرصه سیاست نهاده بودند، خود را در برابر قدرت­های جهانی یافتند. چگونگی مواجهه با قدرت­های بزرگ چالش بسیار مهم جنگلی­ها در تاریخ هفت سال جنبش بوده است. در کتاب حاضر بیش از یکصد و هفتاد سند از مراکز آرشیوی ایران و کشورهای خارجی که بخشی از اسناد جنبش جنگل و نقش روسها در تحولات ایران است، مورد بازخوانی و پژوهش قرار گرفته است.در اسناد پیش رو پژوهشگر تلاش نمود تا نقش سیاستمداران ایرانی و همچنین رویارویی جنگلی­ها با نیروهای سیاسی داخلی و خارجی را از خلال اسناد آرشیوی ارائه نماید. علاوه بر اسناد جنبش جنگل، بخشی از اسناد کتاب نیز حاوی دخالت­های روس­ ها و پس از آن بلشویک­ ها در ایران و بازگو کننده نقش و کارکرد آنان در تناقض با منافع ملی ایران در این سرزمین است. این اثر به اهتمام حوزه هنری گیلان و انتشارات سپیدرود در پاییز 1402 به چاپ رسیده است.

19 11 2023

معرفی کتاب نگاهی به گیلان در دوره قاجار

 نگاهی به گیلان در دوره قاجار / نادر افشاریان.- رشت: فرهنگ ایلیا ، ‏‫‏‏‏۱۳۹۶. کتاب «نگاهی به گیلان در دوره  قاجار» به نویسندگی نادر افشاریان از سوی واحد آموزش و پژوهش حوزه هنری گیلان توسط انتشارات فرهنگ ایلیا در سال 1396 در قطع وزیری و جلد شومیز منتشر شد. گیلان از جمله ولایات ایران بزرگ است که در دوره‌هایی خاص در رویدادهای تاریخی ایران زمین، نقشی مهم و اساسی ایفا کرده است. سرنوشت گیلان در دوران حکومت صفویان و سلسله‌های پس از آن، همواره پر از فراز و نشیب بوده است و گاه مأمن و جایگاه تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. کتاب «نگاهی به گیلان در دوره قاجار» به سیر تحولات اجتماعی گیلان در عصر قاجار می‌پردازد. این اثر که با استفاده از روش کتابخانه‌ای و بهره‌‌مندی از نشریات عصر قاجار و منابع مکتوب متعدد، به نگارش درآمده است در 9 بخش عمده تدوین شده است و به وقایع مهمی چون انقلاب مشروطیت و نهضت جنگل، و نیز معرفی نقش و جایگاه دو تن از چهره‌های شاخص گیلان، میرزا کریم خان و سردار محیی رشتی می‌پردازد.

19 11 2023

معرفی کتاب گ‍ی‍لان‌ن‍ام‍ه‌: م‍ج‍م‍وع‍ه‌ م‍ق‍الات‌ گ‍ی‍لان‌ش‍ن‍اس‍ی‌ (در زم‍ی‍ن‍ه‌ ت‍اری‍خ‌، ف‍ره‍ن‍گ‌، ه‍ن‍ر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی)

گ‍ی‍لان‌ن‍ام‍ه‌: م‍ج‍م‍وع‍ه‌ م‍ق‍الات‌ گ‍ی‍لان‌ش‍ن‍اس‍ی‌ (در زم‍ی‍ن‍ه‌ ت‍اری‍خ‌، ف‍ره‍ن‍گ‌، ه‍ن‍ر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی)/ ب‍ک‍وش‍ش‌ م‌. پ‌. ج‍ک‍ت‍اج‍ی‌.- رش‍ت‌: طاع‍ت‍ی‌‏‫، ۱۳۶۶ - . "گیلان نامه" مجموعه مقالاتی است در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی منطقه گیلان که توسط آقای محمدتقی جکتاجی گردآوری می شود. اولین جلد گیلان نامه در سال 1366 توسط انتشارات طاعتی منتشر شده و از جلد ششم به بعد توسط انتشارات گیلکان منتشر می شود که تاکنون 10 جلد از آن در قطع وزیری و جلد شومیز انتشار یافته است. زبان مقالات روان و علمی است. هر جلد این مجموعه شامل مقالاتی است از نویسندگان مختلف در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردم‌شناسی منطقه گیلان. یکی از مهم‌ترین اهداف گردآورنده در ارائۀ دفترهای "گیلان‌نامه" گرامی‌داشت یاد عزیزانی است که بیشتر عمر فرهنگی خود را صرف مطالعات، تحقیقات و تولیدات فرهنگ بومی گیلان کرده‌اند؛ از این‌رو هر جلد آن به فرزانه‌ای از فرزانگان این دیار تقدیم شده است و این بزرگان در تهیه دفترهای "گیلان‌نامه" با فراهم‌آورنده همکاری نموده اند. جلد اول تقدیم به شاعر گیلکی سرای فقید محمدولی مظفری جلد دوم تقدیم به پژوهشگر و هنرمند فقید دکتر رضا مدنی جلد سوم تقدیم به دانشمند کهنسال گیلانی جهانگیر سرتیپ پور جلد چهارم تقدیم به خواننده هنرمند ترانه های گیلکی زنده یاد علی زیباکناری جلد پنجم تقدیم به هنرمند وارسته و نویسنده مردم دوست گیلانی محمود پاینده لنگرودی جلد ششم تقدیم به شاعر توانمند گیلانی زنده یاد شیون فومنی جلد هفتم تقدیم به پژوهشگر برجسته گیلانی سید محمدتقی میرابوالقاسمی جلد هشتم تقدیم به محقق و مترجم برجسته گیلان استاد جعفر خمامی زاده جلد نهم تقدیم به نویسنده، شاعر و پژوهشگر برجسته گیلان استاد فریدون نوزاد جلد دهم تقدیم به عبدالرحمان عمادی گیلان شناس و ایرانشناس برجسته کشور