معرفی کتاب: واژه‌ن‍ام‍ه‌ گ‍وی‍ش‌ گ‍ی‍ل‍ک‍ی‌ ب‍ه‌ان‍ض‍م‍ام‌ اص‍طلاح‍ات‌ و ض‍رب‌ال‍م‍ث‍ل‌ه‍ای‌ گ‍ی‍ل‍ک‍ی‌/ گ‍ردآوری‌ و ن‍گ‍ارش‌ اح‍م‍د م‍رع‍ش‍ی‌.- رشت: طاعتی‏‫، ۱۳۶۳.‬‬‬‬‬‬

06 05 2023
کد خبر : 3991344
تعداد بازدید : 1764

گیلکی از گروه زبان‌های شمال غربی ایرانی است. گروه زبان‌های کاسپین در خانواده زبان‌های ایرانی شامل زبان‌های تالشی و گیلکی و طبری می‌باشند. در خانواده زبان‌های غربی ایرانی زبانهای دیگری مانند کردی و بلوچی و زبانهای مرکزی (راجی و گلپایگانی و زبان‌های ایران مرکزی و زبان زردشتیان یزد) و همچنین زبان سیوندی می‌باشند.

برخی گیلکی را به نام پهلوی خوانده‌اند. حمداله مستوفی قزوینی می‌نویسد: «در گشتاسفی که بخشی‌ست در مجاورت دریای کاسپین و نزدیک «سالیان»، زبان‌شان به پهلوی به جیلانی (گیلانی) باز بسته است.». مستوفی پهلوی را شبیه و وابسته به گیلکی می‌داند.

کتاب "واژه‌نامه گویش گیلکی به انضمام اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های گیلکی" گردآوری و تدوین احمد مرعشی از فضلای گیلانی در سال 1363 در 3000 نسخه و در 670 صفحه به همت انتشارات طاعتی چاپ و منتشر شد. این کتاب مجموعه‌ای از واژگان گویش گیلکی است که به‌صورت آوانگاری شده و همراه با برابرهای فارسی عرضه گردیده. چه در مقدمه به گویش گیلکی و چه در واژه‌نامه سعی شده کلمات بدان گونه که تلفظ می‌گردند، آورده شود. مضاف بر آن در گردآوری واژه‌ها بیشتر روی واژه‌های رایج در مرکز استان و حومه که رسمیت زیادتری داشته‌اند، تکیه شده است. پاپان بخش این مجموعه نیز، تعدادی از اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های گیلکی و معانی فارسی آن‌هاست. این فرهنگ مصور است و با فهرست اعلام و واژه‌های لاتین، فهرست اعلام و واژه‌های انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی و روسی که به‌گونه‌ای در کتاب نامی از آن‌ها آمده است به پایان می‌رسد.

 


دسته بندی :
خبرها

خبر های مهم

نمایشگر دسته ای مطالب

05 03 2024

برگزاری یادمان دکتر اسلامی ندوشن

روز دوشنبه 14 اسفند با حضور محققان و پژوهشگران مراسم یادمان استاد محمدعلی اسلامی ندوشن برگزار شد. در این مراسم دکتر محمود رنجبر ضمن خیرمقدم به حضار گفت شاخصه برگزاری برنامه هایی از این دست تحلیل آثار است. وی هسته مرکزی آثار اسلامی ندوشن را ایران دانست و گفت وی در نگاه به ایران سه نوع نگاه دارد: نخست نگاه اندوه و حسرت درباره ایران فرهنگی که به لحاظ جغرافیایی تا مرز تورفان چین کشیده شده است. نوع نگاه دوم نگاه مبتنی بر هویت است که گمگشته این روزهای سرزمین ماست و نگاه سوم نگاه اکنونی اوست که غالبا در سفرنامه هایش نمود داشت. در ادامه استاد عزت الله زرندیان از شاگردان استاد محمدعلی اسلامی ندوشن خاطراتی از ایشان نقل کردند. دکتر علی صفایی دیگر سخنران این یادمان با توضیح پیرامون آثار استاد گفت: اسلامی ندوشن سه مسئله را مورد توجه قرار داد: نخست انسان، دوم ایران، سوم تاریخ. این مراسم با تقدیر از سخنرانان به اتمام رسید.

14 02 2024

25 بهمن سالروز تولد دکتر غلامرضا رحمدل استاد نام آشنای گیلان

دکتر غلامرضا رحمدل شاعر، نویسنده و پژوهشگر سرشناس وی که از مفاخر نام آشنای علمی و فرهنگی کشور و تاثیرگذار در حوزه ادبیات دفاع مقدس بود. دکتر رحمدل شاعر، محقق و دارای کرسی استادی دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه گیلان و اولین عضو هیات علمی آن دانشکده بود که توانست مرتبه علمی استادی را کسب نماید. استاد رحمدل آثار مختلفی را در حوزه ادبیات فارسی، شعر، پژوهش های دینی و مذهبی، دفاع مقدس و عاشورا به چاپ رسانده بود که آثار او علاوه بر چاپ در قالب بیش از 10 کتاب مستقل، در نشریات معتبر کشور نیز منتشر شده است. وی دارای تالیفات مختلفی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و تاریخ اسلام بود که از بین آنها می توان به کتاب های: دیدگاه حکومتی سعدی، عروض فارسی، تذکره شهدای کربلا در دو جلد، از کربلا تا حره، حماسه عطش، از زمزمه تا فریاد، برگزیده ادبیات معاصر، گدازه های چاه و آه، چشیدن دریا، مجموعه مقالات گیلان شناسی و کاستی از اشعار گیلکی اشاره کرد. دکتر رحمدل علاوه بر تدریس در دانشگاه گیلان، عضویت در شورای فرهنگ عمومی، رییس بسیج اساتید و مسوول شورای شعر بسیج گیلان، مدیر مسوول نشریه علمی و پژوهشی ادب پژوهشی را بر عهده داشت. علاوه بر این دکتر رحمدل ریاست دانشکده علوم انسانی دانشگاه گیلان، معاونت جنگ دانشگاه گیلان، و رییس اداره آموزش و پرورش شهرستان های لنگرود و انزلی را نیز در کارنامه فعالیت های اجرایی خود داشت.

10 01 2024

معرفی کتاب "ت‍اری‍خ‌ ج‍رای‍د و م‍ج‍لات‌ گ‍ی‍لان‌ (از آغ‍از ت‍ا ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌)"

ت‍اری‍خ‌ ج‍رای‍د و م‍ج‍لات‌ گ‍ی‍لان‌ (از آغ‍از ت‍ا ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌)/ تالیف و گ‍ردآوری‌ ف‍ری‍دون‌ ن‍وزاد.- ت‍ه‍ران‌: وزارت‌ ف‍ره‍ن‍گ‌ و ارش‍اد اس‍لام‍ی‌، س‍ازم‍ان‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌، ۱۳۷۹. "تاریخ جراید و مطبوعات گیلان (از آغاز تا انقلاب اسلامی)" در پنج دوره قابل بررسی است. مطبوعات گیلان در مقابل تحولات سیاسی، اجتماعی کشور روزی را با دشمن داخلی رویارو بودند و روز دیگر که قصد مبارزه با هم‌دستی خانمان‌برانداز دو دولت خارجی روس و انگلیس را داشتند، ناگزیر از صبر و مماشات شدند. در سومین دوره، این مطبوعات که یارای مقابله با دولت را نداشتند، به آگهی‌نامه‌هایی از اسناد و اوراق املاک مردم تبدیل شدند. در چهارمین دوره پراکندگی اهداف و روش‌ها آنها را از موفقیت ممکن دور کرد. این کتاب که تاریخ 155 نشریه را تا آغاز انقلاب اسلامی دربر می‌گیرد، روشنگر افکار و عقایدی است که مردم گیلان طی حدود 60 سال تا آغاز انقلاب اسلامی از خود بروز داده‌اند. "کتاب تاریخ جراید و مطبوعات گیلان" در سال 1379 توسط فریدون نوزاد نوشته و گردآوری گردید و با شمارگان 2000 نسخه و در قطع وزیری و جلد شومیز در 387 صفحه منتشر و روانه بازار شد.

10 01 2024

معرفی کتاب "دیلمون پارسی"

دیلمون پارسی (پهلوی‌های دیلمی یا فارسی دیلمی) ایرانشناسی فرشوادگری.../ (گردآوری، شناساندن، گزارش و برگردان به دوبیتی‌های فارسی) عبدالرحمان عمادی.- تهران: آموت، ‏‫۱۳۹۲. عبدالرحمان عمادی (متولد 4 بهمن 1304 – درگذشته 25 اردیبهشت 1398) حقوقدان، شاعر و پژوهشگر حوزه ایرانشناسی است. مهم ترین انگیزه مولف از تحقیق و تالیف کتاب «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی»، آشنا نبودن عموم مردم حتی اهل کتاب در ایران از سابقه غنی و تاریخ دیلمان و دیگری اثبات هم ریشه بودن زبان های مختلف اقوام ایرانی است. عبدالرحمان عمادی در این کتاب ضمن معرفی پیشینه فرهنگی و ادبی دیلمان، سعی داشته تا هم ریشه بودن زبان های اقوام مختلف ایرانی و زبان های باستانی ایران را اثبات کند. عمادی کوشیده است با واژه شناسی، به ایرانشناسی و تاریخ شناسی دیلمیان دست پیدا کند. کتاب «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» شامل دو بخش دیلمون پارسی (فارسی دیلمی) و دیلمون پالوی (پهلوی های دیلمی) می شود. معرفی سابقه تاریخی و ادبی دیلمان و شرح گستره جغرافیایی آن، ریشه شناسی واژه پهلوی در زبان و فرهنگ ایرانی، نام دیلمان در منابع مهم ادبی و تاریخ ایران و قسمتی از ادبیات عامیانه دیلمی مباحث طرح شده در کتاب نخست است. ایشان همچنین در بخش پایانی قسمت نخست این کتاب به بررسی شعر «آمله» قدیمی‌ترین شعر بر جای مانده در زبان دیلمی پرداخته است که بنابر گفته وی در این کتاب، نام شهر آمل در استان مازندران نیز بر مبنای نام و شعر این شاعر زن ایرانی انتخاب شده است. کتاب دوم شامل شعرهای عامیانه بخشی از دیلم به نام «اشکور» است. اغلب این شعرها در قالب دوبیتی است و محتوای آن ها نیز درباره جوانان و مراحل تشکیل خانواده است. در این بخش نویسنده از خود نیز اشعاری سروده که دوبیتی های سروده شده به زبان پهلوی دیلمی را که توسط روستاییان منطقه شمال ایران و با مضامین عاشقانه خلق شده است، مورد توجه قرار می دهد. کتاب «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» عبدالرحمان عمادی، در سال 1392 با شمارگان 1100 نسخه در قطع رقعی، جلد گالینگور و در 790 صفحه از سوی نشر آموت منتشر شده است.

01 01 2024

نشست علمی رشت پژوهی

به مناسبت هفته رشت نشست تخصصی رشت پژوهی با حضور سه عضو هیات علمی دانشگاه در پژوهشکده گیلان شناسی برگزار شد. در ابتدای این نشست دکتر رنجبر رئیس پژوهشکده گیلان شناسی ضمن خیرمقدم به حاضران طی سخنانی گفت: روز 12 دی به عنوان روز رشت فرصتی مناسب است تا بایستیم. و در این نشست آقای دکتر سالاری پور عضو هیات علمی گروه شهرسازی طی سخنانی به روش های خلاق در تدوین چشم انداز توسعه شهر رشت بر اساس مشارکت مردمی اشاره کرد. وی گفت دو نوع برنامه ریزی می تواند برای هر شهری صورت گیرد نخست اینکه انسانها را به مثابه عدد ببیند و بر اساس آمار بگوید ما این موارد را کم داریم و باید بسازیم، راه دیگر توجه به ساخت کمی و عنایت به کیفیت فرهنگی کار است، در این روش دیگر انسانها به مثابه عدد نیستند. آقای دکتر پناهی دیگر سخنران این نشست علمی ضمن برشمردن سیر تاریخی آن را به چهار مرحله تقسیم کرد: نخست از دوره کهن تا دوره صفویه که اطلاعات کمی از آن داریم، دوم از دوره صفویه تا دوره قاجار، سوم از دوره قاجار تا پهلوی اول و دوره چهارم از پهلوی اول تاکنون. وی با این تقسیم بندی به اهمیت فناوری در توسعه رشت در دوران پهلوی اول اشاره کرد و گفت از این تاریخ هویت سنتی رشت زدوده شد و بافت نوین در ساخت بناها کاربرد پیدا کرد. در ادامه دکتر علیزاده عضو هیات علمی پژوهشکده گیلان شناسی با نگاهی جامعه شناختی به رشت گفت شهروندان از سه نماد شهرداری، سبزه میدان و باغ محتشم خاطره دارند و پژوهشی که ما انجام داده ایم بیان کرده اند که ضمن داشتن خاطره جمعی از این نمادها حاضرند آنها را به دیگران معرفی نمایند. در ادامه این نشست مهندس روبرت واهانیان پیشنهاد دهنده روز 12 دی به عنوان روز رشت طی سخنانی گفت: شهر رشت عناصر مهم و ماندگاری برای بازدید دارد و هریک از این عناصر موجب هویت می شود، نهادهای فرهنگی و گردشگری باید در این زمینه اهتمام ویژه داشته باشند. لازم به یادآوری است این نشست با همکاری شهرداری رشت برگزار شد.