نشست معرفی و بررسی دو کتاب
برگی از دفتر ایّام
محاصره
نوشته: علی فلّاح گلمحمّدی
زمان: یکشنبه 27 مهر ساعت 4 عصر
مکان: پژوهشکده گیلانشناسی
کتاب «شَبَح سرخ، گزارش سیاسی از اسناد آرشیوی براوین، نخستین سفیر شوروی در ایران» توسط دکتر عباس پناهی عضو هیئت علمی پژوهشکده گیلانشناسی دانشگاه گیلان تألیف شد. در این کتاب، پژوهشگر تلاش دارد تا با استفاده از اسناد نویافته درباره براوین تحولات سیاسی ایران و روسیه و همچنین تحولات داخلی ایران همزمان با شکلگیری و تاسیس دولت بلشویکی شوروی را مورد بررسی قرار دهد. یکی از بخشهای مهم زندگی براوین در ماموریت کوتاه وی، هم زمان با تحولات جنبش جنگل بوده است، بخشی از گزارشهای کتاب درباه دیدگاه متقابل شوروی، براوین و جنگلیها درباره تحولات سیاسی روز ایران بوده است.
صبح روز یکشنبه 16 آذرماه جمعی از دانشآموزان دبیرستان پسرانه استعدادهای درخشان ناحيه يك رشت از بخشهای مختلف پژوهشکده گیلانشناسی بازدید کردند. در این برنامه دانشآموزان از آزمایشگاه انسانشناسی، مرکز اسناد نهضت جنگل و کتابخانه پژوهشکده بازدید نمودند.
نشست نقد و تحليل ديدگاههاي موافقان و مخالفان جنبش جنگل، در پژوهشكده گيلانشناسي برگزار شد. در اين نشست آقايان دكتر محمود رنجبر، دكتر فريدون شايسته، دكتر عباس پناهي سخنراني كردند. پس از پايان نشست تخصصي، جمعي از حاضران از آرامگاه ميرزا كوچك خان جنگلي و ميرزا حسين خان كسمايي و استاد ناصر مسعودي بازديد و برايشان فاتحه خواندند.
هويت ايراني در ميرزا كوچك خان هويدا بود مصاحبه با خبرگزاري فارس https://farsnews.ir/R_pourhainfe/1764660270748686597
نشست ماهانه انجمن مهرورزان گيلان روز پنجشنبه 6 آذر 1404 با حضور علاقمندان و گيلانشناسان برگزار شد. در اين نشست تخصصي آقاي مسعود اميدي با موضوع ليبراليسم و تاثير آن بر اقتصاد و فرهنگ سخنراني كرد.
ناصر مسعودي خواننده و آهنگساز برجسته گيلاني، ملّقب به «بلبل گيلان» در سن 90 سالگي بامداد پنجشنبه 6 آذر در يكي از بيمارستانهاي رشت درگذشت. ناصر مسعودي در 6 فروردين 1314 در محله صيقلان رشت متولد سد و به عنوان قديميترين خواننده اشعار گيلكي شناخته ميشود. او آثار ماندگاري چون «گل پامچال»، موسيقي «ميرزا كوچك خان(چقدر جنگلا خوسي)»، «كوراشيم» و «بنفشه گل» را اجرا كرده و نقش مهمي در حفظ و ترويج موسيقي محلي گيلان داشته است.
صبح روز پنجشنبه 6 آذر 1404 آقاي دكتر خضري معاون وزير علوم، دكتر باستي رييس دانشگاه گيلان، دكتر ملكاخلاق رييس پارك علم و فناوري و دكتر باني معاون پژوهشي دانشگاه گيلان از آزمايشگاه انسانشناسي زيستي، موزه نهضت جنگل و كتابخانه پژوهشكده گيلانشناسي دانشگاه گيلان بازديد نمودند.
صبح روز سهشنبه چهارم آذر 1404 با حضور تمام اعضای کارگروه فرهنگ و هنر، پس از بررسی پرونده علمی و هنری اشخاص پیشنهادی، نفر برگزیده خود را انتخاب کردند. کارگروه فرهنگ و هنر به مناسبت هفته پژوهش سالانه، یک نفر از شخصیتهای تاثیرگذار در حوزه فرهنگ استان گیلان را انتخاب میکنند تا به همراه 19 برگزیده دیگر در حوزههای مختلف با شرکت در مراسم پایانی هفته پژوهش استان معرفی شوند.
تعداد 60 نفر از دانشآموزان مدرسه دخترانه متوسطه اول غيردولتي نخبگان گيلان ناحيه 1رشت صبح امروز دوشنبه 26 آبان از بخشهاي مختلف پژوهشكده از جمله آزمايشگاه انسانشناسي زيستي، كتابخانه، و مركز اسناد نهضت جنگل بازديد كردند. آقاي دكتر رضا اقدامي، مسئول آزمايشگاه انسانشناسي زيستي، در خصوص مطالعات انجام شده در اين آزمايشگاه، براي بازديدكنندگان توضيحاتي ارائه نمودند. همچنين در اين بازديد با دانشآموزان درباره كتابخانه و نهضت جنگل و پژوهش سخن گفته شد.
جمعی از دانشآموزان دوره دوم متوسطه دبيرستان دخترانه خمامیزاده ناحيه 1 رشت صبح روز یکشنبه 25 آبان با حضور در پژوهشکده گیلانشناسی از بخشهای مختلف این مرکز علمی بازدید داشتند.
جناب آقای دکتر فریدون شایسته انتصاب جنابعالی را به عنوان رئیس انجمن تاریخ ایران شعبه گیلان صمیمانه تبریک عرض مینماییم. بیشک حضور علمی و ارزشمند شما در پیشبرد اهداف انجمن مذکور و اجرای برنامههای ماندگار شناختشناسانه تاریخ موجب آگاهی اقشار مختلف جامعه خواهد بود. از خداوند متعال، توفیق روزافزون شما را مسئلت داریم. ریاست و اعضای هیئت علمی پژوهشکده گیلانشناسی دانشگاه گیلان
صبح روز دوشنبه 19 آبان 1404 دو گروه از دانشجویان رشته کارشناسی جامعهشناسی دانشگاه گیلان از بخشهای مختلف پژوهشکده بازدید کردند. در این برنامه دانشجویان از کتابخانه پژوهشکده، آزمایشگاه انسانشناسی و مرکز اسناد نهضت جنگل بازدید کردند.
صبح روز یکشنبه یازدهم آبان ماه با حضور نمایندگان برخی دستگاههای اجرایی و نهادهای مردمی به منظور هماهنگی جهت برگزاری همایش زن در گستره تاریخ گیلان نشستی در پژوهشکده گیلانشناسی برگزار شد. در این نشست مهمترین اولویتها و ویژگیهای برگزاری برنامه به منظور معرفی زنان شاخص گیلان مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بر اساس موافقت اعضاء قرار شد اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان نمایشگاه توانمندیهای زنان گیلان را در محوطه دانشکده علوم انسانی برگزار نماید. همچنین انتشار نشریهای که در آن به معرفی زنان موفق گیلان میپردازد مورد توافق قرار گرفت.
صبح روز شنبه سوم آبان آقای دکتر علی بانی از مجموعه گیلانشناسی بازدید کرد. وی در جمع اعضای هیات علمی پژوهشکده حاضر شد و هریک از اعضا درباره مسائل و مشکلات حوزه پژوهش در گیلانشناسی سخن گفتند.
جلسه نقد و بررسی کتاب به همت پژوهشکده گیلانشناسی جلسه نقد کتاب «محاصره» و «برگی از دفتر ایّام» نوشته علی فلاح گلمحمدی با حضور جمعی از علاقمندان روز 27 مهر برگزار شد. در این نشست پس از سخنان دکتر محمود رنجبر، دکتر عابدین قاسمیان درباره این دو کتاب سخن گفت. وی ویژگی روایت ساده این دو کتاب را از مزایای آنها نام برد. پس از آن آقای فلاح گلمحمدی طی سخنانی ضمن بیان خاطراتی از دوران جنگ به چگونگی نگارش این دو کتاب پرداخت.
کتاب «بیماریهای همهگیر، بَلای جان گیلانیان در عصر قاجار و اوایل پهلوی» توسط دکتر عباس پناهی عضو هیئت علمی پژوهشکده گیلانشناسی دانشگاه گیلان تألیف شد. در این اثر، پژوهشگر در پی پاسخ به این پرسش است که دلایل گسترش بیماریهای همهگیر در گیلانِ عصر قاجار ناشی از چه عواملی بوده است؟ و تلاش دارد تا با تکیه بر گزارشهای سیاحان، دادههای تاریخی و آرشیوی، به بررسی جنبههای مختلف این موضوع بپردازد. تأثیر عوامل اقلیمی و آب هوا، نقش باورها و خرافات در گسترش و شیوع بیماریها در گیلان، نقش دولت و حاکمان و همچنین رویکرد مردم و پزشکان سنتی در برابر بیماریها، از جمله شاخصهای مهم مورد بررسی در این کتاب است که در بخش پایانی، تکاپوهای علمی جامعۀ فرهنگی گیلان و تلاش آنان در ایجاد نخستین مراکز علمی پزشکی نوین، مورد بررسی قرار میگیرد. کتاب «بیماریهای همهگیر، بَلای جان گیلانیان در عصر قاجار و اوایل پهلوی» روایتی خواندنی از اوضاع جغرافیایی و اقلیمی گیلان و تأثیر آن بر شیوع بیماریها و نقش عوامل فرهنگی در مواجهه با بیماریهای همهگیر و همچنین تلاشهای نخبگان گیلانی در جهت شکلگیری مؤسسات نوین پزشکی ارائه میدهد.
نشست تخصصی صنفها و نظام پزشکی در ایران با سخنرانی دکتر ابوالقاسم پیروزی عصر روز پنجشنبه سوم مهرماه در پژوهشکده گیلانشناسی برگزار شد. در این نشست دکتر پیروزی با بیان تاریخچه صنفها و نظام پزشکی گفت: صنفهای پزشکی راهکاری مناسب برای مشارکت جمعی است. وی با اشاره به سابقه انتخابات نظام پزشکی، انتخاب مدیران کارآمد را راهی مناسب برای حضور جمعی صنف پزشکان دانست. شایان ذکر است در ادامه این مراسم تنی چند از شاعران جدیدترین شعرهای خود را خواندند.
محمدعلی مجتهدی گیلانی در اول مهرماه سال 1287 هـ. ش. در لاهیجان دیده به جهان گشود. اصلیترین دغدغه زندگیاش تعلیم و تربیت شاگردان بود. استاد ریاضی بود، ولی بیشترین وقتش را برای مدیریت دبیرستان میگذاشت. از صبح زود تا پاسی از شب در مدرسه میماند و کارها را سامان میداد، از حضور و غیاب دبیران گرفته تا درس و بحث و نظم شاگردان، همه را شخصا رسیدگی میکرد و در انجام چندین و چند سالهی این کارها هرگز خسته نمیشد، آن هم دبیرستانی با بیش از هزار دانشآموز. آقای مدیر با وجود داشتن حافظهای قوی، اما از دفترچهی جیبی مخصوص برای امور مربوط به دانشآموزان استفاده میکرد. دفترچهای که همیشه با او بود. دانشآموزان دبیرستانی البرز از ایشان و دفترچهاش خاطرههایی فراوان دارند. دکتر مجتهدی در 10 تیرماه 1376 در فرانسه از دنیا رفت و در شهر نیس به خاک سپرده شد. لازم به ذکر است کتاب «آقای البرز» خاطره داستانی است که به همت بنیاد ملی نخبگان و نویسندگی محمود رنجبر به زودی منتشر خواهد شد.
نشست علمی «اقتصاد آل بویه با تاکید بر تولید و تجارت ابریشم» با حضور پژوهشگران و علاقهمندان صبح یکشنبه 23 شهریور برگزار شد. خلاصه و چکیده سخنرانی خانم دکتر ره در نشست علمی با عنوان: تاریخ آل بویه، با تاکید بر تولید و تجارت ابریشم نام واژه بویه در شرق گیلان به مفهوم ابریشم و نوغان است. بنابراین حاکمان آل بویه که از سرزمین ابریشمخیز گیلان برخاسته بودند، به خوبی به ارزش و جایگاه ابریشم آگاه بودند و اقتصاد مبتنی بر ابریشم را پایهگذاری کردند و دیری نپایید که در شهرهای مهم گستره بویهیان تولید منسوجات ابریشمی توسعه یافت. به نحوی که عضدالدوله در شیراز شهر صنعتی برای تولید پارچه خز و دیبا احداث کرد. پارچه حریر، راخته، تافته، ملحم، مصمت، عتابی و... در نیشابور، زرنبفت در ابیورد، بنبوزی در نساء، جامه سیمگون در سمرقند، منیره در ری، و انواع منسوجات ابریشمی در دیگر نقاط پهنه بویهیان تولید شد. کاربرد البسه ابریشمی با عنوان طراز در اهدای خلعت، پارچه طلیسان برای علما و فقها، خفتان غژآگند برای سپاهیان و همچنین ابزار فراغتی منسوجات ابریشمی این کالا را مورد توجه اشراف قرار داد و به نمادی از قدرت و ثروت مبدّل نمود و سبب افزایش تقاضای آن شد. از این رو حاکمان بویه با تعیین مالیات بر آن تلاش نمودند تولیدات ابریشمی را در انحصار خود نگه دارند. صمصامالدوله در سال 375 ق. مالیات عشر بر ارزش کالای ابریشمی را تعیین کرد و با مخالفت مردم روبرو شد. ابونصر سابور نماینده بهاءالدوله دو بار اقدام به تعیین مالیات بر ابریشم نمود بار اول به شورش بازرگانان روبرو شد و بار دوم تا حدودی موفق شد و بهانهای دست مخالفان داد تا او را برکنار و عمیدالجیوش اداره بغداد را بر عهده گیرد و سه سال مالیات را ملغی سازد. در نهایت ابوعلی پسر کالیجار توانست با ایجاد شبکه بانکداری با نام صراف هر گونه مبادله تولیدات ابریشمی را در انحصار خود قرار دهد و بر آن مالیات ببندد. با این وجود جایگاه صنعت ابریشم در دوره آل بویه نماد فاخر در زندگی دنیوی بود و حتی در مرگجامهها نیز کاربری یافت و با هنروری باورداشتهای نمادین فرهنگ اساطیری ایران را به فرهنگ اسلامی درآمیخت. پارچههای ابریشمی باقیمانده از دوره آل بویه در موزههای لوور و سنژوزه در پاریس نگهداری میشود و دستیافتهای کاوشهای اخیر در شهر ری در موزه دوره اسلامی تهران دیده میشود. پژوهش حاضر بخشی از مطالعه تاریخ اقتصادی و تاریخ هنر در دوره بویهیان بود که به اختصار در نشست تخصصی اقتصاد آل بویه با تاکید بر تولید و تجارت ابریشم ارائه شد. در انتهای این نشست به سوالات حاضران در جلسه پاسخ داده شد.
نخستین کارگاه آموزشی کاربردهای هوش مصنوعی ویژه دانشجویان نابینا، صبح روز یکشنبه ششم مرداد 1404 در پژوهشکده گیلانشناسی دانشگاه گیلان برگزار شد. در آغاز این کارگاه، آقای دکتر محمود رنجبر، مدیر پژوهشکده گیلانشناسی، ضمن خوشآمدگویی به حاضران، به تحولات حوزه فناوری هوش مصنوعی و اهمیت بهرهمندی هر چه بیشتر از این ظرفیت اشاره کرد. همچنین آقای احمد ممتازی، رئیس هیئت مدیره انجمن خدمات فرهنگی و رفاهی معلولین بینایی گیلان، با تاکید بر نقش هوش مصنوعی در آموزش، بر ضرورت یادگیری روشهای استفاده از این فناوری نوین تاکید کرد. در این کارگاه سه ساعته که با حضور دانشجویان نابینای گیلانی، والدین آنها، و برخی از مددکاران و کارکنان انجمن خدمات فرهنگی و رفاهی معلولین بینایی گیلان برگزار شد، شرکتکنندگان با ابزارهای عمومی هوش مصنوعی، الگوهای نگارش پرامپت، و کاربردهای این فناوری به عنوان ابزاری برای یادگیری آشنا شدند.