نشست نقش گیلان در توسعه علم و فناوری در تاریخ 21 آبان ماه 1398 راس ساعت 10 در اتاق شورای پژوهشکده گیلان شناسی برگزار گردید. دراین نشست تخصصی علاوه بر دکتر موسوی، رئیس پژوهشکده گیلان شناسی؛ دکتر علیزاده، مسئول امور پژوهشی پژوهشکده؛ دکتر پناهی، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان، جمعی از فرهیختگان استان گیلان به ویژه دکتر باقری، استاد بازنشسته تاریخ علم دانشگاه تهران و سردبیر مجله تاریخ علم، حضور داشتند.
دکتر موسوی در ابتدای جلسه ضمن خیرمقدم به حضار، در خصوص خدمات علمی گیلانیان از گذشته تا به امروز صحبت کردند و عامل پرورش افراد مستعد را وجود سنتها و پیشینه تاریخی گیلان دانستند؛ به زعم ایشان عامل جغرافیا در کنار شرایط مساعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از عوامل مهم پرورش افراد برجسته و اهلِ علمی چون: دکتر بهزاد، کوشیار گیلانی و.. بوده است.
در ادامه دکتر پناهی درخصوص هدف برگزای نشست «نقش گیلان در توسعه علم و فناوری» صحبت کردند و متذکر شدند که چندسالی است که در حوزه گیلان، پژوهشی با سمت و سوی تاریخی انجام می دهند از نظر ایشان جغرافیا و وضع معیشت یکی از عوامل موثر در تاریخ سازی گیلانی ها بوده است و علیرغم تصورات موجود، گیلان به دلیل اینکه سرزمین سختی بوده، شرایط مناسبی برای کشاورزی نداشته است و مردم گیلان برای ادامه حیات باید با این طبیعت سخت، می جنگیدند و همین عامل باعث بالاتر رفتن ضریب هوشی گیلانی ها شده است که خود منجر به پیشتازی آنها در علم و فناوری نیز گردید.
در بخش بعدی جلسه دکتر مهدی زاده، پزشک فرهیخته گیلانی، به عنوان نمونه ای از فعالیت های علمی و پژوهشی گیلانیان به معرفی دکتر بهزاد و خدمات ایشان به جامعه علمی استان و کشور پرداختند. دکتر مهدی زاده متذکر شدند که دکتر بهزاد در زمینه آموزش و پرورش و ترویج علم و دانش اقدامات ارزنده ای انجام داده اند، ایشان نقش مهمی درتوسعه دانش های نوین بخصوص زیست شناسی نوین داشتند همچنین دکتر بهزاد سهم ماندگاری در تالیف کتاب های درسی مانند علوم سال سوم و چهارم دبستان؛ داروینیسم و تکامل؛ روانشناسی حیوانات؛ گیاه شناسی برای سال ششم و...داشته و اولین رئیس سازمان تالیف کتب درسی بودند.
در ادامه جلسه، دکتر علیزاده به صحبت پرداختند؛ ایشان با تاکید بر این نکته که وقتی نقش یک قوم در هر عرصه ای وارد می شود ناخودآگاه به سمت قوم گرایی می رویم و باید از این مساله پرهیز کرد؛ صحبت های خود را با این سوال ادامه دادند که: با وجود این که افرادی مانند کوشیار گیلانی؛ پروفسور بهزاد؛ حزین لاهیجی؛ حکیم گیلانی؛ و... زادگاه یا تبارشان به گیلان برمی گشت اما هیچکدام در سنت های گیلانی رشد نکردند! چرا موفقیت های فردی در گیلان به سنت جمعی تبدیل نشده است؟
به گفته دکتر علیزاده: از منظر جامعه شناسی موفقیت های فردی در گیلان به سنت اجتماعی تبدیل نشده و برای حل مشکلات و مسائل استان به کار نرفته است. گیلان در حوزه علم هیچ بهره ای از پیشرفت های علمی نبرده و ما دچار بحران ساختاریی هستیم که ریشه در وجود حکومت های ناپایدار در گذشته تاریخی گیلان دارد. اما چرا در حال حاضر باز ما با مشکل عدم مشارکت نخبگان در حل مسائل اقتصادی و اجتماعی و... استان هستیم؟
دکتر علیزاده در ادامه دلایل عدم تبدیل دستاوردهای علمی گیلانی ها به سنت اجتماعی را، تمرکز قدرت و عدم مشارکت نخبگان در امور استانی و کشوری؛ وجود رویکرد ابزاری به نخبگان؛ ناهماهنگی منزلتی نخبگان (تحصیلات بالا و توان سیاسی و اقتصادی پایین)؛ گسترش بی رویه آموزش عالی و... عنوان کردند.
در پایان نشست دکتر باقری، استاد بازنشسته تاریخ علم دانشگاه تهران و سردبیر مجله تاریخ علم، صحبت کردند؛ ایشان در ابتدا توصیه کردند که برای تبدیل نشدن دانشگاه ها به یک پدیده صوری باید علاوه بر علم به توسعه نشاط، هنر و ورزش در دانشگاهها نیز توجه داشت. علاوه براین باید دانشگاه مکانی باشد که امنیت خاطر را به استاد و دانشجو منتقل کند. به عقیده ایشان «ما برای آینده بیش از نفت به مغز نیاز داریم».
در یک جمع بندی کلی در این جلسه براین نکته تاکید شد که با تکیه بر گذشته پرافتخار گیلان و با پشتوانه چهره های ماندگار گیلانی در حوزه علم، برای رشد و توسعه علم و فناوری در استان در عصر کنونی باید بدور از قوم مداری و خودخواهی و خودبرتربینی، زمینه های حمایت و استفاده از تجربه های نخبگان علمی را فراهم نمود.
