جمعی از دانشجویان خارجی شاغل به تحصیل در دانشگاه گیلان از موزه نهضت جنگل و کتابخانه پژوهشکده بازدید کردند. در نشستی که به همین منظور برگزار شد درباره نهضت جنگل و نقش میرزا کوچک بحث و گفتگو شد.
تفاهم نامه همکاری بین دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی نیروی انتظامی استان گیلان و پژوهشکده گیلان شناسی منعقد شد. به همین منظور طی جلسه ای که با حضور سرکار خانم سرهنگ مودب و دکتر محمود رنجبر برگزار شد، مهمترین ظرفیت های توسعه همکاریها مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این تفاهم نامه بر همکاری مشترک در برگزاری جلسات اندیشه ورزی، میزگردها، همایش، کارگاه ها و برپایی نمایشگاه های علمی تاکید شده است. سرهنگ مودب طی سخنانی گفت با توجه به رویکرد جدید نیروی انتظامی برای همکاریهای دو جانبه با دانشگاه این امکان وجود دارد که برنامه های مشترک در سطوح مختلف برگزار گردد. دکتر رنجبر نیز در این نشست اعلام کرد پژوهشکده با تمام ظرفیت های خود مهیای همکاری با دفتر تحقیقات کاربردی است.
جمعی از دانش آموزان پایه ششم دبستان چینی چیان رشت صبح روز یکشنبه 12 آذر از بخشهای مختلف پژوهشکده بازدید کردند. در این بازدید با دانش آموزان درباره نهضت جنگل و پژوهش سخن گفته شد.
گزارش کرسی ترویجی؛ چالش های تاریخی جنبش جنگل در زمینه تمامیت ارضی و هویت ملی ارائه دهنده: دکتر عباس پناهی، عضو هیات علمی پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان ناقدان: دکتر رضا علیزاده، دکتر محمدرضا غلامی، دانشگاه گیلان. مدیر جلسه: دکتر آزرمی نشست راس ساعت 11 روز دوشنبه مورخه 1402/9/6 در تالار پرفسور درویزه معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان با حضور اعضا یاد شده و حضار برگزار گردید. در آغاز جلسه دکتر آزرمی ضمن خوش آمدگویی به حضار به معرفی کرسی پرداخته و جلسه را با یاد و نام خدا آغاز نمودند. نخستین سخنران جلسه دکتر عباس پناهی به بررسی ابعاد موضوع کرسی پرداخته و بر این نکات مهم تاکید کردند: جنبش جنگل در گیرودار نگاه ها، رویکردها و تمایلات سیاسی و اجتماعی ایران از یک سو و قرائت های متفاوتی که طی یکصد سال اخیر از آن شده است، قربانی شده است. از یک سو به جهت تضاد منافع حکومت پهلوی به ویژه در دوره رضا شاه با این جنبش در اغلب متون این دوره و همچنین گزارشهای رسمی و خاطرات رجال آن دوره، جنگلی ها عناصری آشوب طلب معرفی شده و استفاده ابزاری گروه های میلشیایی از این جنبش و پیاده نمودن ایدئولوژی های مارکسیستی با جنگل و جنگلی ها ضدیت مضاعف حکومت پهلوی با جنبش را در دهه چهل و پنجاه خورشیدی با این جریان سیاسی و اجتماعی بیش از گذشته فراهم نمود. در حالی که کوچک خان و جنگلی ها ادعایی بیش از مبارزه با بیگانگان نداشتند، نه کوچک خان تجزیه طلب بود و نه اینکه رهبران جنگلی چنین ادعایی داشتند، آنها رهبرانی ملی بودند که در بحران جنگ جهانی اول و دوران اوج نظام استعماری روس و انگلیس با این قدرت های بزرگ درآویختند و برای از میدان به در کردن آنان، استقلال ایران و تمامیت ارضی کشور گاه با عثمانی و گاه با بلشویک ها همگام شدند. این همگامی به معنای تایید سیاست های کلی آنان درباره ایران بود، زیرا جنگلی ها پس از آگاهی از نقش عثمانی در تجاوز به مناطق باختری ایران و فجایعی که به بار آوردند، از آنها بریدند و در دو سال پایانی جنبش نیز پس از اتحاد تاکتیکی با بلشویک ها پس از تبلغات ضد ملی و مذهبی آنان و ایجاد حزب کمونیست، از اتحاد با بلشویک ها خارج شدند. بلشویک ها نیز پس از مشاهده عدم مقبولیت در میان گیلانیان نیز به آنها پشت کرده و بستر سرکوب جنبش را توسط حکومت مرکزی فراهم نمودند. از دیدگاه دکتر پناهی جنبش جنگل، قیامی با پایگاه مردمی و در جهت تقویت هویت ملی بوده است. پس از ایشان دکتر رضا علیزاده به عنوان نخستین ناقد جلسه، نخست بر توانایی دکتر پناهی در حوزه تاریخ معاصر به ویژه مطالعات جنبش جنگل به جهت آثار متعددی که نگارش نموده اند، تاکید داشتند. ایشان در ادامه بر این نکته تاکید نموده که از نظر کلی زاویه دیدگاهی با دکتر پناهی درباره جنبش جنگل نداشته و بر این اعتقاد هستند که جنبش جنگل بیش از اینکه در حوزه تجزیه طلبی قلمداد شود، مبارزانی ملی و ملی گرا بودند که در برابر بیگانگان قد علم نموده اند. و طی ده سال اخیر تحت تاثیر اخبار مدیا(رسانه)، گفتارهایی ناروا درباره جنبش منتشر شده است. اما اختلاف نظر ایشان با دکتر پناهی بر سر موضوع کاربست نظریه در داده های تاریخی است. ایشان فرمودند در روش شناسی نویسنده و محقق باید براساس نظریه، داده های تاریخی را درگیر در ماجرا نموده و به این مساله بپردازد. موضوع تاریخی بر اساس نظریه تا چه میزان می توان درباره آن به تحلیل پرداخت؟ آیا این روایت بر اساس نظریات جامعه شناسی در مسیر ملی گرایی بوده یا تجزیه طلبی؟ ناقد دوم، دکتر غلامی ضمن تایید دیدگاه های دکتر علیزاده، ضمن تایید دیدگاه های دکتر پناهی به بررسی نظری دیدگاه های ملی گرایی در ابعاد کلان سیاسی و همچنین اینکه آیا بلشویک ها و در راس آنان لنین اعتقادی به ایجاد حاکمیت کمونیستی در ایران داشتند یا نه؟ دکتر پناهی معتقد بود که لنین اعتقادی به تشکیل حکومت مارکسیتسی در ایران نداشت، اما دکتر غلامی براساس نظریاتی که لنین داشت بر این عقیده است که اتفاقا کمونیست ها و لنین بر این عقیده بود، اما نتوانست دیدگاه های خود را در ایران عملی کند. جلسه در پایان با پرسش و پاسخ حضار و پاسخ های پایانی دکتر پناهی و همچنین تشکر و قدردانی دکتر آزرمی از مهمانان و حضار راس ساعت 12:30 به پایان رسید.
بسیاری از زبانها و گویش ها در شرف نابودی هستند. یکی از مهمترین راههای حفظ این زبانها و گویش ها بهره گیری از شیوه های نوین است. از طریق آوانویسی رایانه ای می توان پیکره نظام زبانی گویش گیلکی را حفظ کرد. به همین منظور جلسه ای با سه تن از زبانشناسان در روز سه شنبه 7 آذر برگزار شد. در این جلسه موضوع هوشمندسازی گویش گیلکی با جمع آوری گفتار و آوانویسی گویش ها مطرح شد و مقرر شد طرح پژوهشی آن نوشته شود تا با طرح در شورای پژوهشی اقدامات بعدی صورت گیرد.
صبح روز دوشنبه 6 آذر جمعی از دانش آموزان استعداد درخشان رشت از بخش های مختلف پژوهشکده بازدید کردند. این دانش آموزان از مرکز انسان شناسی نیز دیدن کردند. در ادامه این بازدید دکتر رضا اقدامی درباره ویژگی های این مرکز تحقیقات زیستی با دانش آموزان سخن گفت.
نشست تخصصی بررسی و بازخوانی مقاله واحد اطلاعات و عملیات لشکر 52 قدس گیلان ساعت 8:30 صبح روز یکشنبه 5 آذرماه 1402 در محل دبیرخانه دائمی دانشنامه واقع در پژوهشکده گیلان شناسی با حضور کارشناسان ارزیابی گروه علمی نظامی و جغرافیا دانشنامه و میهمانان ویژه از جمله سردار حاج حمزه فلاح، حاج فرامرز بشارتی، حاج حسین قلی زاده، حاج خلیل آقایی و حاج ابراهیم پورهادی بعنوان نگارنده مقاله و سایر اعضاء برگزار شد. دبیرخانه دانشنامه استانی دفاع مقدس گیلان
نشست انتخاب پژوهشگر نمونه کارگروه فرهنگ و هنر برگزار شد. در این نشست که با حضور نمایندگان دانشگاه آزاد اسلامی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دانشگاه گیلان برگزار شد پرونده علمی سه پژوهشگر در حوزه فرهنگ و هنر استان گیلان مطرح شد و در نهایت دو نفر برای انتخاب نهایی معرفی شدند. در جشنواره پژوهش و فناوری سال جاری که از 18 الی 22 آذرماه برگزار می شود یک نفر از کارگروه فرهنگ و هنر انتخاب می شود. از مهمترین شاخص های انتخاب پژوهشگر تاثیرگذاری در حوزه فرهنگ و هنر گیلان، تاثیرگذاری برای معرفی ظرفیت های فرهنگی و هنری گیلان و مقالات منتشره در حوزه گیلان شناسی است.
اولین نشست تخصصی بررسی و بازخوانی مقاله گردان توپخانه لشکر 52 قدس گیلان ساعت 8:30 صبح روز شنبه 4 آذرماه 1402 در محل دبیرخانه دائمی دانشنامه واقع در پژوهشکده گیلان شناسی با حضور کارشناسان ارزیابی گروه علمی نظامی جغرافیا دانشنامه و میهمانان ویژه از جمله سردار حاج خسرو زنبوری، حاج علیرضا نجفی، حاج علیرضا یعقوب پور و میهمان ویژه جناب آقای دکتر ذبیحی و سایر اعضاء برگزار شد. دبیرخانه دانشنامه استانی دفاع مقدس گیلان
کتاب گزارشـــی اســـنادی از جنبـــش جنـــگل و مداخــلات روســـیه و شـوروی در ایـران، حاصل سالها پژوهش دکتر عباس پناهی دانشیارتاریخ پژوهشکده گیلان شناسی درباره بازتاب جنبش جنگل در اسناد آرشیوی ایران است. جنبش جنگل واکنشی بود به دخالت روسها در ایران. روسها نقشی اساسی در ناکامی مشروطیت و همچنین سرکوب آزادیخواهان ایرانی داشتند. در نتیجه بهانه شکل گیری جنبش جنگل مبارزه با دخالت بیگانگان روس در حفظ تمامیت ارضی ایران بوده است، کتاب حاضر بخشی از اسناد مراکز آرشیوی ایران درباره موضوع مورد بررسی است. همزمانی شکل گیری جنبش جنگل با جنگ جهانی اول، افول امپراتوریهای روسیه تزاری، عثمانی و آلمان و ظهور بلشویزم و آغاز دوره جدید در تاریخ جهانی، موجب درهم تنیدگی جنبش جنگل با این رویدادهای بین المللی شده است. در این میان، جنگلیها که با آرمان استقلال ایران و مبارزه با بیگانگان گام در عرصه سیاست نهاده بودند، خود را در برابر قدرتهای جهانی یافتند. چگونگی مواجهه با قدرتهای بزرگ چالش بسیار مهم جنگلیها در تاریخ هفت سال جنبش بوده است. در کتاب حاضر بیش از یکصد و هفتاد سند از مراکز آرشیوی ایران و کشورهای خارجی که بخشی از اسناد جنبش جنگل و نقش روسها در تحولات ایران است، مورد بازخوانی و پژوهش قرار گرفته است.در اسناد پیش رو پژوهشگر تلاش نمود تا نقش سیاستمداران ایرانی و همچنین رویارویی جنگلیها با نیروهای سیاسی داخلی و خارجی را از خلال اسناد آرشیوی ارائه نماید. علاوه بر اسناد جنبش جنگل، بخشی از اسناد کتاب نیز حاوی دخالتهای روس ها و پس از آن بلشویک ها در ایران و بازگو کننده نقش و کارکرد آنان در تناقض با منافع ملی ایران در این سرزمین است. این اثر به اهتمام حوزه هنری گیلان و انتشارات سپیدرود در پاییز 1402 به چاپ رسیده است.
نگاهی به گیلان در دوره قاجار / نادر افشاریان.- رشت: فرهنگ ایلیا ، ۱۳۹۶. کتاب «نگاهی به گیلان در دوره قاجار» به نویسندگی نادر افشاریان از سوی واحد آموزش و پژوهش حوزه هنری گیلان توسط انتشارات فرهنگ ایلیا در سال 1396 در قطع وزیری و جلد شومیز منتشر شد. گیلان از جمله ولایات ایران بزرگ است که در دورههایی خاص در رویدادهای تاریخی ایران زمین، نقشی مهم و اساسی ایفا کرده است. سرنوشت گیلان در دوران حکومت صفویان و سلسلههای پس از آن، همواره پر از فراز و نشیب بوده است و گاه مأمن و جایگاه تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. کتاب «نگاهی به گیلان در دوره قاجار» به سیر تحولات اجتماعی گیلان در عصر قاجار میپردازد. این اثر که با استفاده از روش کتابخانهای و بهرهمندی از نشریات عصر قاجار و منابع مکتوب متعدد، به نگارش درآمده است در 9 بخش عمده تدوین شده است و به وقایع مهمی چون انقلاب مشروطیت و نهضت جنگل، و نیز معرفی نقش و جایگاه دو تن از چهرههای شاخص گیلان، میرزا کریم خان و سردار محیی رشتی میپردازد.
گیلاننامه: مجموعه مقالات گیلانشناسی (در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردمشناسی)/ بکوشش م. پ. جکتاجی.- رشت: طاعتی، ۱۳۶۶ - . "گیلان نامه" مجموعه مقالاتی است در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردمشناسی منطقه گیلان که توسط آقای محمدتقی جکتاجی گردآوری می شود. اولین جلد گیلان نامه در سال 1366 توسط انتشارات طاعتی منتشر شده و از جلد ششم به بعد توسط انتشارات گیلکان منتشر می شود که تاکنون 10 جلد از آن در قطع وزیری و جلد شومیز انتشار یافته است. زبان مقالات روان و علمی است. هر جلد این مجموعه شامل مقالاتی است از نویسندگان مختلف در زمینه تاریخ، فرهنگ، هنر، زبان، ادبیات و مردمشناسی منطقه گیلان. یکی از مهمترین اهداف گردآورنده در ارائۀ دفترهای "گیلاننامه" گرامیداشت یاد عزیزانی است که بیشتر عمر فرهنگی خود را صرف مطالعات، تحقیقات و تولیدات فرهنگ بومی گیلان کردهاند؛ از اینرو هر جلد آن به فرزانهای از فرزانگان این دیار تقدیم شده است و این بزرگان در تهیه دفترهای "گیلاننامه" با فراهمآورنده همکاری نموده اند. جلد اول تقدیم به شاعر گیلکی سرای فقید محمدولی مظفری جلد دوم تقدیم به پژوهشگر و هنرمند فقید دکتر رضا مدنی جلد سوم تقدیم به دانشمند کهنسال گیلانی جهانگیر سرتیپ پور جلد چهارم تقدیم به خواننده هنرمند ترانه های گیلکی زنده یاد علی زیباکناری جلد پنجم تقدیم به هنرمند وارسته و نویسنده مردم دوست گیلانی محمود پاینده لنگرودی جلد ششم تقدیم به شاعر توانمند گیلانی زنده یاد شیون فومنی جلد هفتم تقدیم به پژوهشگر برجسته گیلانی سید محمدتقی میرابوالقاسمی جلد هشتم تقدیم به محقق و مترجم برجسته گیلان استاد جعفر خمامی زاده جلد نهم تقدیم به نویسنده، شاعر و پژوهشگر برجسته گیلان استاد فریدون نوزاد جلد دهم تقدیم به عبدالرحمان عمادی گیلان شناس و ایرانشناس برجسته کشور
سومین و آخرین نشست تخصصی بررسی و بازخوانی مقاله واحد اطلاعات و عملیات لشکر 52 قدس گیلان ساعت 8:30 صبح شنبه 27 آبان ماه در محل دبیرخانه دائمی دانشنامه واقع در پژوهشکده گیلان شناسی با حضور کارشناسان ارزیابی گروه علمی نظامی و جغرافیا دانشنامه و میهمانان ویژه از جمله سردار حاج حمزه فلاح، حاج قاسم شافعی، حاج حسین قلی زاده و حاج ابراهیم پورهادی بعنوان نگارنده مقاله و سایر اعضاء برگزار شد. دبیرخانه دانشنامه استانی دفاع مقدس
دومین نشست تخصصی بررسی و بازخوانی مقاله واحد اطلاعات و عملیات لشکر 52 قدس گیلان ساعت 8:30 صبح روز یکشنبه 21 آبان ماه در محل دبیرخانه دائمی دانشنامه واقع در پژوهشکده گیلان شناسی با حضور کارشناسان اریابی گروه علمی نظامی و جغرافیا دانشنامه و میهمانان ویژه از جمله سردار حاج حمزه فلاح، حاج قاسم شافعی، حاج سیدحسن موسوی طلب و حاج ابراهیم پورهادی بعنوان نگارنده مقاله و سایر اعضاء برگزار شد. دبیرخانه دانشنامه استانی دفاع مقدس گیلان
نشست نقد کتاب "دیر شناختمت: خاطرات زندگی طلبه شهید محمدباقر شاهین" نویسنده: معصومه سعیدی ناقد: مرضیه نظرلو نویسنده برجسته کتاب های دفاع مقدس کشور 18 آبان 1402 پژوهشکده گیلان شناسی
بیست و یکمین کارگاه خاطره نگاری دفاع مقدس با محوریت زندگی نامه نویسی صبح روز پنجشنبه 18 آبان در پژوهشکده گیلان شناسی برگزار شد. در این کارگاه دکتر ملایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی درباره شیوه ها و شگردهای خاطره نویسی با موضوع مولفه ها و عناصر زندگی نامه نویسی سخن گفت. این کارگاه در دو بخش با حضور جمعی از نویسندگان استان گیلان برگزار شد. نشست تخصصی منطقه ای خاطره نگاری دفاع مقدس با حضور استادان کشوری، نویسندگان و مولفین استانی و به صورت برخط در ادارات کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استانها در سالن مرحوم دکتر رحمدل پژوهشکده گیلان شناسی برگزار شد.
گزارش تصویری از مراسم بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و فردوسی با حضور دکتر یاحقی و دکتر قیامتی در تالار مرکزی شهر رشت
جلسه رونمایی از کتاب "کاش او بی خبر برسد" سه شنبه 2 آبان پژوهشکده گیلان شناسی
نشست تخصصی فرهنگ و آیین و رسوم گیلان با حضور جمعی از علاقمندان عصر روز سه شنبه نهم آبان در پژوهشکده گیلان شناسی برگزار شد. در این نشست آقایان ایرج هدایتی، هوشنگ عباسی، اسماعیل بخشی زاده و محسن مجاوری کلور به ویژگی های اقوام گالش، گیلک، تالش و تات پرداختند.